Akciğerler toraks veya göğüs denen boşluğun içinde yer alır. Her iki akciğer birbirinden ortada mediasten adı verilen ve içinde kalp, büyük damarlar, yemek borusu, nefes borusu ve önemli sinirler olan bölge ile ayrılırlar. Akciğerler loblara ayrılır, sağda 3 lob, solda 2 lob bulunur. Göğüs kafesinin yandan açılması işlemine ''torakotomi'' denir. Eğer akciğer ameliyatı yapılacaksa, göğüs kafesi torakotomi ile açılacak ve hasta olan akciğerin tamamı (Pnömonektomi), bir lobu (lobektomi) veya daha az bir kısmı (segmentektomi-Wedge rezeksiyon) çıkarılarak ameliyat gerçekleştirilecektir. Torakotomi ile daha bir çok toraks ameliyatı gerçekleştirilebilir. Torakotomi ameliyatı göğüs kafesinin yan tarafında, kaburgaların arasından uygulanır. Eğer mediasten ile ilgili bir operasyon yapılacaksa, ameliyat izi göğüs kafesinin ortasında yukardan aşağıya doğru seyredecektir. Mediastinoskopi adı verilen göğüs kafesi içindeki lenf bezlerine yönelik tanısal operasyon ve VATS yani video yardımlı cerrahi 'kapalı yöntem' operasyonları kendine has ufak fakat birden çok küçük giriş deliği şeklinde ameliyat izlerini beraberinde getirir. Hangi operasyonun hasta için uygun olacağı ve gerekirse ameliyat sırasında başka bir tip operasyona geçilebileceği gibi ayrıntılar servis doktoru tarafından hastaya anlatılır.
AMELİYAT HASTALARINA AÇIKLAMALAR
Ameliyat öncesinde neler yapılır?
Ameliyat öncesi dönem:
Ameliyattan bazen bir gün bazen birkaç gün önce bazen de ameliyat günü hasta servisimize yatırılır. Ziyaretçiler her gün saat 13:00 ile 15:00 arasında servise kabul edilir. Servisimizde yemek hizmetleri özel bir şirket tarafından sağlanmaktadır. Sabah kahvaltısı 06:30 ile 07:30 arasında, öğle yemeği 11:30 ile 12:30 arasında ve akşam yemeği 17.30 ile 18.30 arasında verilmektedir. Diyabetik hastalarımız için özel yemek sağlanmaktadır. Yataklarımız her sabah personelimiz tarafından düzenlenmektedir.
Bu dönemde:
Yatak doktoru hastadan ayrıntılı bir hikaye alarak hastanın fizik muayenesini yapar. Sık yaptırılan tetkik ve çektirilen filmler aşağıdadır;
Kan testleri
Solunum fonksiyon testler ( bu testin amacı akciğerlerin kapasitesini ölçmektir ve bu test ameliyat sonrasında ne düzeyde problem yaşanabileceği hakkında bilgi verir.)
Akciğer filmi
Özel filmler ( Tomografi, MR, PET,)
EKG ( kalbin değerlendirmesi için her hastaya uygulanan bir testtir.)
Anestezi ve gerekirse dahili branşlar (kardiyoloji, göğüs hastalıkları dahiliye v.b) konsultasyonu
Ameliyat öncesi dönemde kesinlikle sigara içilmemelidir. Ameliyattan bir gün önce ameliyat sonrası yapılacak solunum egzersizleri hakkında hasta bilgilendirilir. Ameliyat sonrası dönemdeki hasta konforu yapılacak olan bu egzersizlere bağlıdır. Servis doktoru eğer egzersiz yapılmamasını istiyorsa, özellikle belirtecektir.
Ameliyat öncesi gece:
Ameliyat bölgesi ve çevresinin traşı edilerek kıllardan arındırılması gerekmektedir. Hastaya gece rahat uyuyabilmesi için yardımcı olabilecek ilaçlar verilebilir. Gece yarısından sonra (Saat 24:00) ameliyathaneye inene kadar hasta ağzından sıvı veya katı herhangi bir gıda almayacaktır. Ağız kuruluğu şikayeti ortaya çıkarsa, dişler fırçalanabilir, ağız su ile çalkalanabilir.
Ameliyat sabahı:
Görevliler tarafından hastaya verilen tek kullanımlık alt iç çamaşırı ve ameliyat önlüğünü giyerek hasta ameliyathaneye iner. Ameliyat sabahı bütün eşyalar (saat, yüzük, kolye) kesinlikle çıkarılıp, hasta yakınlarına, yoksa servis hemşirelerine teslim edilir. Takma dişi olan hastaların takma dişlerini çıkarmaları ayrıca bayan hastaların ameliyat sırasında parmaktan oksijen takibi yapılacağı için ojelerini silmeleri gerekmektedir.
AMELİYAT SONRASI BİLGİLENDİRME
Hastaların daha çabuk iyileşmek için ne yapmaları gerekir?
Bu egzersizlerin ameliyat öncesi yapmaya başlanması ameliyat sonrasını daha rahat geçirmeyi sağlar.
Ameliyat sonrasında neler olur?
Hastaların en büyük endişesi ameliyat sonrasında neler olacağını bilmediklerinden kaynaklanmaktadır. Hastalar ameliyattan sonra yoğun bakım ünitesinde veya odada uyanırlar. Yoğun bakım ünitesinde bir süre kalmaları gerekebilir, bunun amacı hastayı daha yakın izlemek ve gelişebilecek problemlere daha çabuk müdahale edebilmektir. Bacak egzersizleri unutulmamalıdır. Olan ameliyat tipine göre ilk gece veya daha sonraki ilk uygun zamanda hastalar ayağa kalkabilmektedir. Solunum egzersizleri içinde en önemlisi 4-5 derin nefes aldıktan sonra öksürmedir. Küçük, yüzeyel ve sık sık alınan nefeslerin solunum egzersizi olarak hastaya faydası olması beklenemez. Ameliyatlı bölgenin yastıkla desteklenmesi ağrının azalmasına ve daha rahat nefes almaya yardımcı olabilir. Balon şişirme yürümeye başlayana kadar kullanılmalıdır.
Aameliyatın şekline göre göğüs kafesinden özel borularla çıkan ve ucuna şişeler bağlanan 1 ya da 2 göğüs tüpü takılı olur. Bu tüplerin vücuttan çıkmaması için çok sıkı tespitleri yapılmıştır. Hareket etmenin sakıncası yoktur. Bağlantılı oldukları şişelerin devrilmesi ve yana yatması tehlikelidir. Özellikle buna dikkat etmek gerekmektedir. Zaten şişelerin devrilmesi kolay değildir. Bu şişelerin içinde kan, sıvı veya hava kabarcıkları olacaktır. Şişelerle birlikte yürüyüş yaparken şişelerin bel seviyesinden yukarıya çıkmamasına dikkat etmek gerekmektedir.
Ameliyat sonrası dönemde koldan, boyundan veya vücudun değişik yerlerinden kateterle sıvı verilir. Ağızdan yeteri kadar sıvı alındığında bu kateterler çıkarılır. Bazen antibiyotik alınması gerektiği süre boyunca takılı kalabilir.
Ameliyat bölgesinde ağrı olabilir. Çekilme ve ağırlık hissi en sık duyduğumuz şikayetlerdir. Omuzda ve belde ağrı beklenebilir bu operasyon sırasındaki pozisyonla ilgilidir. Ameliyat sonrası dönemde solunum egzersizleri bizim için ve hasta için çok önemlidir. Maske ile burundan birkaç gün oksijen alınması gerekebilir.
Hasta çıkışının planlanması:
Ameliyat sonrasında hastanede genellikle 5-10 gün arasında kalınması gerekmektedir. Bu dönemden sonra hastalar artık normal günlük yaşantılarına yavaş yavaş döneceklerdir. Geçirilen operasyon türüne göre gündelik yaşama dönüşte dikkat edilecek hususlar hakkında servisn doktoru bilgi vermektedir.
Bu dönemde bazı hastaların belki güvenlik amacıyla radyoterapi ve kemoterapi alması gerekebilir. Bu durumda servis doktoru gerekli klinikle bağlantıyı kuracak ve hastaya yardımcı olacaktır.
Reçete:
Hastaneden ayrılırken hastanın reçetesiyle ilgili olarak
Kullanılacak ilaçların ne olduğu?
Bu ilaçların ne için kullanılacağı?
Ne zaman alınacağı?
Kaç tane alınacağı?
Ve ne zaman bırakacılacağı servis doktorundan öğrenilmelidir.
Egzersizler:
Hasta ameliyatın sonrasında öğretilen pozisyonda durmaya çalışmalıdır.
Hasta evde omuz ve kol egzersizlerini ayna karşısında yaparsa, duruşuna da dikkat edebilir. Bazı hastalarımıza özel fizik tedavi programı uygulamamız gerekebilir, servis doktoru bu konuda hastaya bilgi verir. Hastalarımıoz akıllarında oluşabilecek aşağıdakilere benzer soruları servis doktorumuza sorabilirler;
Ne zaman araba kullanabilirim?
Çalışmaya ne zaman başlayabilirim?
Ne zaman spor yapabilirim?
Cinsel hayatım ne zaman normale dönebilir?
Ne zaman yolculuğa çıkabilirim?
Ne zaman banyo yapabilirim?
Yapmam gerekenler nelerdir?
Nelere dikkat etmeliyim?
Hangi belirtilerin varlığında doktorumla temasa geçmeliyim?
Servis Doktorunuzu aramanızı gerektiren, sıkça görülen başlıca durumlar aşağıdadır.
Ameliyat sonrası yorgunluğun olması doğaldır. Aktivitelerin arasına muhakkak dinlenme koyulmalıdır. Dengeli bir diyetle beslenilmelidir. Hastalarımız kontrollere geleceği günleri tam olarak öğrenmeli ve kontrole gelirken kendilerine bildirilen tetkikleri birlikte getirmelidirler
Poliklinik muayene ve kontrol günleri:
Hastaneden çıkarılırken 1. hafta kontrol gününü servis doktorundan öğrenebilirler. Hafta içi her gün 8:00 ile 16:00 arasında poliklinik hizmeti verilmektedir.
Bir an önce gündelik hayatınıza dönebilmeniz dileğiyle…
ANABİLİMDALIMIZDA İLGİLENİLEN HASTALIKLAR VE AMELİYATLARI
Akciğer kanseri:
Tanısının konulması için yapılan biyopsi ameliyatları (Bronkoskopi-fleksibl veya rijid, Mediyastinoskopi, VATS, Torakotomi)
Evresinin belirlenmesi için yapılan ameliyatlar(Mediyastinoskopi, VATS)
Tedavisi için yapılan ameliyatlar(VATS, Torakotomi)
Özofagus (Yemek Borusu) Hastalıkları:
Özofagus tümörlerinde tedavi amaçlı yapılan ameliyatlar (torakotomi, VATS)
Hareket bozukluklarında (Akalazyada) yapılan ameliyatlar (torakotomi, VATS)
Özofagusta cisim takılmalarında Rijid özofagoskopi (endoskopi)
Divertikül (özofagusta cep oluşması) tedavisi ameliyatları (VATS,Torakotomi)
Solunum Yoluna Yabancı Cisim Kaçması: Rijid bronkoskopi
Trakea (soluk borusu) hastalıkları: Darlık ve tümörlerde ameliyat veya stent uygulamaları,
Ellerde, koltukaltlarında veya baş bölgesinde aşırı terleme: VATS sempatektomi (ETS)
Pnömotoraks (Akciğer sönmesi): Tüp torakostomi, VATS
Hemotoraks(Akciğer boşluğuna kanama): Tüptorakostomi, VATS, Torakotomi
Göğüs orta bölgesi (Mediyasten) Tümörlerinin tanısının konulması veya tedavisinin yapılması: Mediyastinotomi, VATS, Sternotomi, Torakotomi
Ampiyem (Akciğer zarları arası boşlukta iltihap toplanması): Tüp torakostomi, VATS, Torakotomi
Kaburgalar veya arasındaki yumuşak dokuların tümör veya iltihapları: Göğüs duvarındaki hastalıklı oluşumların çıkarılması
Diyafragma bozuklukları (fıtık,yükselme veya felç olması durumları): Torakotomi
Metastaz (Başka bir organın kanserinin akcğerlere sıçraması): Wedge rezeksiyon, metastazektomi
Plevral efüzyon (Kanserlerin veya diğer organ sistemlerinin bozulmasının etkisiyle oluşan akciğer zarları arasında su toplanması) tanı ve tedavisi için yapılan işlemler: Torasentez, plöreken kateter, tüp torakostomi, VATS uygulamaları
Çocukluk çağı akciğer hastalıklarının ameliyatla tanısının konulması (mediyastinal lenf nodarının varlığı v.b) veya tedavisinin yapılmasının (bronşiektazi, ampiyem v.b) gerekli olduğu durumlar: Mediyastinoskopi, VATS, Torakotomi
TOS(Gövdeden kollara giden damar ve sinir yapılarının basıya uğraması sendromu-Torasik Outlet Sendromu): Kotukaltından Yapılan kesi ile 1. Kaburganın veya varsa fazla olan kaburganın çıkarılması.
