1-Çocuklarda minimal girişimsel diş tedavileri
Diş çürüklerinin erken aşamalarında diş enfeksiyonu olmayan olgularda ve dişlerde diş çürüğünü duraklatılmasını amaçlayan tedavilerdir. Diş çürüklerinin duraklatılması için yapılan girişimlerin yanında çürük riski oluşturan beslenme ve ağız hijyeni risk faktörlerinin saptanması ve iyileştirme yapılması önemlidir.
Korkan ve uyumsuz çocuklar, klasik diş çürüklerinin tamamen dişler üzerinden kazınıp onarıldığı tedaviler, uzun koltuk randevuları, diş uyuşturma ve işlemler sırasında iyi bir çocuk işbirliği gerektirir. Bunu sağlayamayan çocuklarda çürüklerin duraklatılması için çürüklerin kimyasal flor bileşikleriyle duraklatılması, onarıcı restorasyonlar, çürüklerin prefabrike metal çocuk kaplamalarıyla kapatılması gibi yöntemler çocuğun ihtiyaçlarına göre uygulanabilir. Yapılan minimal girişimsel diş tedavilerinin amacı diş çürüklerini kontrol altına almak olduğundan uygulamalar sonrası tedavilerin ve hasta belirtilerinin rutin kontrolle takibi gereklidir.
2-Çocuklarda zirkonya ve kompozit ön diş restorasyonları
Çocuklarda ağız içine ilk çıkan dişler ön dişlerdir. Bu dişlerin ilk ağıza çıktığı dönemde fırçalamanın geç başlaması, talebe bağlı beslenme, gece uyku sırasında beslenme ön dişler üzerinde büyük diş çürükleri ve yıkımına neden olabilir. Bu yıkıma uğramış dişlerin madde kaybı seviyesine göre restorasyon seçenekleri, kompozit rezin dolgular ya da prefabrike zirkon kaplamalardır. Her iki restorasyon da diş renginde olup ön dişlerin değişim zamanına kadar ağız içinde idamesi, sert sessiz harf seslerinin çıkarılması, dilin doğru pozisyonda ağız içinde kalması ve erken ön süt dişi kayıplarının olumsuz görsel etkisinin önüne geçilmesini sağlayabilir.
3-Kök ucu kapanmamış dişlerde kanal tedavileri
Çocuklarda dişler ağızda çıktıktan sonra kök gelişimi tamamlanmaktadır. Süt ve sürekli dişler ağız içine sürdükten sonra erken aşamalarda diş travması veya büyük diş çürükleri, gelişimsel diş defektleri gibi nedenlerle kök gelişimini tamamlamamış dişlere bazı durumlarda kök kanal tedavileri gerekebilir. Bu durumda dişin mevcut sinir doku sağlığı ve kök gelişim aşaması gibi şartlar göz önüne alınarak dişin kök gelişimini devam etmesini veya ağız içinde idamesini sağlayan kanal tedavileri yapılabilir.
4-Çocuklarda genel anestezi ve sedasyonla diş tedavileri
Ötelenemez diş tedavisi ihtiyacı olan çocuklarda ve girişimlerin bilinçli halde klinikte yapılamadığı durumlarda (özel bakım ihtiyacı olan olgular, korkulu ve endişeli çocuklar, organ nakli hazırlığında- önemli tedaviler öncesinde hızlı diş tedavileri gerekli çocuklar vb.) ameliyathane şartlarında dolgular, kanal tedavileri ve diş çekimi gibi işlemlerin yapıldığı günübirlik bir cerrahi işlemdir.
Klinikte ağız içi muayene ve hikaye alındıktan sonra ihtiyaçlara göre bir oturumda yüksek başarıyla uygulanabilecek diş tedavilerini içeren ameliyat planı yapılır. Ameliyat öncesinde anestezi doktorunun istediği ek tetkikler ve fizik muayene sonrası operasyon günü tam fiziksel sağlık halinde uygulanır. İşlemden sonra çoğu olguda özel ihtiyaçlar olmadığında aynı gün derlenme sonrası takip edilip çocuk taburcu edilir.
5-Çocuklarda paslanmaz çelik diş kaplamaları (PÇK)
Çocuklarda arka süt dişleri ve sürekli büyük azı dişlerinde diş çürüğü, gelişimsel defektler gibi nedenlerle oluşan büyük hasarlarda prefabrike paslanmaz çelik kaplamalar kullanılabilir. Büyük diş dolguları yapım sürecinin ağız içinde büyük hassasiyet gerektirir ve devamında restoratif maddeye bağlı mekanik dayanıksızlık sorunlarıyla karşılaşılabilmektedir. Prefabrike metal kaplamalar dişin tümünü saran yapısı sayesinde mekanik kırılma olasılığı ve dolgularda sızdırma riski düşük uygulaması kolay, dayanıklı, klinik başarısı yüksek restoratiflerdir. Tıbbi paslanmaz çelik alaşımından yapılırlar (tel tedavisinde kullanılan madde), arka dişlerde kullanıldığında çoğu çocuk hastanın kullanım sırasında renk farklılıkları önemsenecek bir görüntü yaratmaz.
6-Erken çocukluk çağı çürükleri
Diş çürükleri dünyada en sık görülen hastalıklardan olsa da engellenmesi mümkün bir sorundur. Diş çürükleri çocuklarda erken aşamalarında belirgin şikayetler yaratmasa da hastalığın ilerlemesiyle diş ağrısı, diş enfeksiyonları, beslenme güçlüklerine neden olur. Diş çürükleri ağız sağlığı ilişkili yaşam kalitesinin düşmesiyle uyku sorunları, okul günü kayıpları, konsantrasyon güçlüğü gibi sorunlarla da ilişkilendirilmektedir. Süt dişlerinde çürüklerin engellenmesi ilerleyen yaşlarda sağlıklı bir çiğneme sisteminin oluşması, daimi dişlerde çürük oluşumunun engellenmesi, düzgün diş dizilimiyle çapraşıklığın engellenmesi ve sağlıklı bir beslenmeye katkısıyla büyüme- gelişim için önem taşımaktadır.
6 yaş altındaki çocuklarda bir veya daha fazla çürük dişin oluşması tablosuna verilen erken çocukluk çağı çürüğü başlangıç safhalarında durdurulabilen ancak ileri aşamalarında kapsamlı ve güç diş tedavi işlemlerine ihtiyaç yaratabilen bir hastalıktır. Küçük çocuklarda büyük ve karmaşık diş çürüklerine ilerlemesi tedaviyi uygulamada büyük uyum güçlüklerine ve bazı vakalarda ileri davranış rehberliği teknikleri- genel anestezi sedasyona ihtiyaç yaratabilir. İlk diş muayenesi ve rutin diş kontrolleri bu olasılığı engellemeyi amaçlar.
Çocuklarda ilk diş muayenesinin ilk süt dişinin çıkmasından bir yaşına kadar yapılması çürüklerin engellenmesi için ağız hijyeni, beslenme ve çürük riskinin saptanıp azaltılması amacıyla yapılır.
7-İndirekt bilgisayar destekli restorasyonlar
Sürekli dişlerde büyük madde kaybına neden olan gelişimsel defektler, çürüklere bağlı büyük madde kayıpları veya kök kanal tedavisi sonrası oluşan yıkımların restore edilmesinde ağız içinde direkt yapılan kompozit dolgular mekanik özellikleri açısından başarısızlık riski taşır. Ağız dışı yapım süreci sayesinde indirekt onlay- inlay restorasyonlar dijital ölçü alınarak bilgisayarda son restorasyonun diş renginde daha estetik ve daha yüksek mekanik dayanıklılık özellikleriyle yapılmasına imkan sağlar.
